Niệm phật thập yếu.
Tác Giả :Thích Thiền Tâm
Nhà Xuất bản :Tôn Giáo
Năm Xuất Bản :2017
Kích Thước :15.5x23 cm
Số Trang :334
Bìa :Mềm
NIỆM PHẬT THẬP YẾU
Hòa Thượng Thích Thiền Tâm
Tịnh Liên Đồ Thư Quán Xuất Bản
---o0o---
Lời Phi Lộ
Bản thảo quyển này vừa viết xong, có vài ba đại đức hỏi mượn luân phiên nhau xem, rồi cật vấn:
- Chúng tôi thấy chư vị hoằng dương về Thiền Tông, dường như có ý bài xích Tịnh Độ. Chẳng hạn như trong quyển Sáu Cửa Vào Động Thiếu Thất có câu: ỏNiệm Phật tụng kinh đều là vọng tưởngõ. Còn trong đây lại bảo: ỏMôn Tịnh Độ hợp thời cơ, gồm nhiếp ba cãn, ki? thông cả Thiền, Giáo, Luật, Mậtõ. Xem ra cũng dường như có ý cho Tịnh Độ là độc thắng, sự việc ấy như thế nào?
Đáp: Không phải thế đâu? Mỗi môn đều có tông chỉ ri?g. Các bậc hoằng dương tùy theo chỗ lập pháp của mình, bao nhiêu phương tiện thuyết giáo đều đi về những tông chỉ ấy. Như b? Thiền lấy: ỏChỉ thẳng lòng người, thấy tánh thành Phậtõ làm tông chỉ. Tịnh Độ môn lấy: ỏMột đời v?g sanh, được bất thối chuyển?làm tông. Bên Hoa Nghiêm lấy: ỏLìa thế gian nhập pháp giớiõ làm tông. Thiên Thai giáo lấy: ỏMở, bày, ngộ vào tri kiến Phậtõ làm tông. Bên Tam Luận lấy: ỏLìa hai bên, vào trung đạoõ làm tông. Pháp Tướng môn lấy: ỏNhiếp muôn pháp về Chân Duy Thứcõ làm tông. Mật giáo lấy: ỏTam mật tương ưng, tức thân thành Phậtõ làm tông. Và Luật môn lấy: ỏNhiếp thân ngữ ý vào Thi La Tánhõ làm tông.
Cho nên, lời nói bên Thiền ở trên, không phải bác Tịnh Độ, hay bác niệm Phật tụng kinh, mà chính là phá sự chấp kiến về Phật và Pháp của người tu. Nếu niệm Phật và tụng kinh là thấp kém sai lầm, tại sao từ Đức Thích Tôn cho đến chư Bồ Tát, Tổ Sư đều ngợi khen khuy? dạy tụng kinh niệm Phật? Nên biết, Vĩnh Minh thiền sư, tương truyền là hóa thân của Phật A Di Đà, mỗi ngày đều tụng một bộ Pháp Hoa. Lại, Phổ Am đại sư cũng nhân tụng kinh Hoa Nghi? mà được ngộ đạo. Sự thuyết giáo b? Tịnh Độ cũng thế, không phải bác phá Thiền Tông, chỉ nói l? chỗ đặc sắc thiết yếu của bản môn, để cho học giả suy xét tìm hiểu sâu rộng thêm, mà tùy thích tùy cơ, chọn đường thú nhập.
Lại, mỗi môn tuy tông chỉ không đồng, nhưng đều là phương tiện dẫn chung về Phật Tánh. Như một đô thành lớn có tám ngõ đi vào, mà nẻo nào cũng tập trung về đô thị ấy. Các tông đại khái chia ra làm hai, là Không môn và Hữu môn. Không môn từ phương tiện lý tánh đi vào. Hữu môn từ phương tiện sự tướng đi vào. Nhưng đi đến chỗ tận c?g thì dung hội tất cả, sự tức lý, lý tức sự, tánh tức tướng, tướng tức tánh, nói cách khác: ỏsắc tức là không, không tức là sắc, không và sắc chẳng khác nhau. Cho nên khi xưa có một vị đại sư tham thiền ngộ đạo, nhưng lại mật tu về Tịnh Độ. Lúc lâm chung ngài lưu kệ phó chúc cho đại chúng, rồi niệm Phật sắp v?g sanh. Một vị thiền giả bỗng lên tiếng hỏi: ỏCực Lạc là cõi hữu vi, sao tôn đức lại cầu về làm chi?õ Đại sư quát bảo: ỏNgươi nói vô vi ngoài hữu vi mà có hay sao?õ Thiền giả nghe xong chợt tỉnh ngộ. Thế nên Thiền và Tịnh đồng về một mục tiêu. Hữu môn cùng Không môn tuy dường tương hoại mà thật ra tương thành cho nhau vậy.
Đến như nói: ỏTịnh Độ hợp thời cơ, gồm nhiếp ba cãn, ki? thông cả Thiền, Giáo, Luật, Mậtõ, chính là lời khai thị của chư cổ đức như: ỏLiên Trì, Triệt Ngộ, Ngẫu Ích, Kiên Mật. Các đại sư này là những bậc long tượng trong một thời, sau khi tham thiền ngộ đạo, lại xương minh về lý mầu của Tịnh Độ pháp môn. Như Triệt Ngộ đại sư, trong tập Ngữ Lục, đ?bảo: ỏMột câu A Di Đà, tâm yếu của Phật ta. dọc quán suốt nãm thời, ngang gồm thâu tám giáõ. Và Kiên Mật đại sư sau khi quán sát thời cơ, trong Tam Đại Yếu, cũng bảo: ỏĐời nay tham thiền chẳng n? không kiêm Tịnh Độ, phòng khi chưa chứng đạo bị thối chuyển, há chẳng kinh sợ lạnh lòng?õ Một câu A Di Đà, nếu không phải là bậc thượng căn, đại triệt, đại ngộ, tất không thể hoàn toàn đề khởi. Nhưng với câu này, kẻ hạ căn tối ngu vẫn chẳng chút chi kém thiếu!õ Thế nên, thuốc không quí tiện, lành bệnh là thuốc hay; pháp chẳng thấp cao, hợp cơ là pháp diệu. Tịnh Độ với Thiền Tông thật ra chẳng thấp cao hơn kém. Nhưng luận về cãn cơ, thì Thiền Tông duy bậc thượng cãn mới có thể được lợi ích; cịn môn Tịnh Độ thì gồm nhiếp cả ba cãn, hạng nào nếu tu cũng đều dễ thành kết quả. Luận về thời tiết thì thời mạt pháp này, người trung, hạ căn nhiều, bậc thượng cãn rất ít nếu muốn đi đến thành quả giải thoát một cách chắc chắn, tất phải chú tâm về Tịnh Độ pháp môn. Đây do bởi lịng đại bi của Phật, Tổ, vì quán thấy rõ thời cơ, muốn cho chúng sanh sớm thoát nỗi khổ luân hồi, nên trong các kinh luận đã nhiều phen nhắc nhở. Điều này là một sự kiện rất quan yếu và hết sức xác thật!
Tuy nhiên, như trong kinh nói: chúng sanh sở thích và tánh dục có muôn ngàn sai biệt không đồng, nên chư Phật phải mở vô lượng pháp môn mới có thể thâu nhiếp hết được. Vì vậy Tịnh Độ tuy hợp thời cơ, song chỉ thích ứng một phần, không thể hợp với sở thích của tất cả mọi người, nên cần phải có Thiền Tông và các môn khác, để cho chúng sanh đều nhờ lợi ích, và Phật Pháp được đầy đủ sâu rộng. Cho n? dù đã tùy căn cơ, sở thích của mình mà chọn môn Tịnh Độ, thâm ý bút giả vẫn mong cho Thiền Tông và các môn khác được lan truyền rộng tr? đất nước này. Và các môn khác, nếu đem lại cho chúng sanh dù một điểm lợi ích nhỏ nhen nào, bút giả cũng xin hết lòng tùy hỷ. Tóm lại, Hữu môn và Không môn nói chung, Thiền Tông và Tịnh Độ nói riêng, đồng cùng đi về chân tánh, tuy hai mà một, đều nương tựa để hiển tỏ thành tựu lẫn nhau, và cũng đều rất cần có mặt trên xứ Việt Nam, cho đến cả thế giới.
Mấy vị đại đức sau khi nghe xong đều tỏ ý tán đồng. Nhân tiện, bút giả lại trần thuật bài kệ của Tây Trai lão nhơn để kết luận, và chứng tỏ người xưa cũng đã từng đồng quan điểm ấy:
Tức tâm là độ lý không ngoa
Tịnh khác Thiền đâu, vẫn một nhà
Sắc hiển trang nghiêm miền diệu hữu
Không kiêm vô ngại cõi hằng sa
Trời Tây sáng đẹp màu châu ngọc
Nguyện Phật bao la đức hải hà
Ngoảnh lại đường tu, ai sớm tỉnh?
Nỗi thương ác đạo mỗi vào ra!
Thích Thiền Tâm
cẩn chí
Mục lục chi tiết
Chương 1 : Niệm Phật phải vì giải thoát sanh tử
Mục A.Môn Tịnh Độ, Một Pháp Hợp Thời Cơ 3
Tiết 1 Bắc Phương Phật Giáo Với Nhân Duyên Tịnh Độ 3
Tiết 2 Những Huyền Ký Về Tịnh Độ 4
Tiết 3 Sự Chuyển Hướng Từ Thiền Sang Tịnh 6
Mục B.Môn Tịnh Độ Với Vấn Đề Sanh Tử 10
Tiết 4 Niệm Phật Thế Nào Mới Hợp Với Bản Ý Của Phật? 10
Tiết 5 Tám Mối Khổ Lớn 14
Mục C.Biết Khổ Phải Ý Thức Đến Sự Giải Thoát 20
Tiết 6 Quán Về Sự Khổ Luân Hồi 20
Tiết 7 Muốn Sớm Thoát Khổ, Nên Tu Tịnh Độ 23
Chương 2: Niệm Phật phải phát lòng Bồ Đề
Mục A.Luận Về Bồ Đề Tâm 33
Tiết 8 Ý Nghĩa Của Bồ Đề Tâm 33
Tiết 9 Bồ Đề Tâm Với Môn Tịnh Độ 36
Mục B. Những Công Hạnh Của Bồ Đề Tâm 39
Tiết 10 Làm Thế Nào Để Phát Lòng Bồ Đề 39
Tiết 11 Những Huấn Thị Về Bồ Đề Tâm 48
Mục C.Ba Sự Kiện Thiết Yếu Đối Với Bồ Đề Tâm55
Tiết 12 Đường Sanh Tử Nhiều Nguy Hiểm 55
Tiết 13 Cần Giải Thoát Ngay Trong Hiện Kiếp 58
Tiết 14 Làm Thế Nào Để Thành Mãn Bồ Đề Tâm 64
Chương 3: Niệm Phật phải dứt trừ lòng nghi
Mục A.Lòng Tin, Cửa Vào Tịnh Độ 71
Tiết 15 Sự Trọng Yếu Của Lòng Tin 71
Tiết 16 Những Điều Làm Giảm Phá Niềm Tin 76
Mục B.Giải Thích Các Điều Nghi 82
Tiết 17 Những Mối Nghi Thông Thường Về Tịnh Độ 82
Tiết 18 Những Mối Nghi Thiệp Lý 87
Tiết 19 Những Mối Nghi Cãn Cứ Theo Kinh Điển 102
Tiết 20 Cần Phá Lối Chấp Nhị Biên 109
Chương 4: Niệm Phật phải quyết định nguyện
Mục A.Nguyện Thiết, Động Lực Chánh của Sự Vãng Sanh 117
Tiết 21 Tánh Cách Trọng Yếu Của Sự Phát Nguyện 117
Tiết 22 Kinh Vãn Khuy? Phát Nguyện 120
Tiết 23 Thử Xét Qua Những Tâm Nguyện Cầu Vãng Sanh 122
Mục B.Giới Thiệu Lời Vãn Phát Nguyện Của Tiền Nhơn 129
Tiết 24 Vãn Phát Nguyện Của Ngài Liên Trì Và Từ Vân 129
Tiết 25 Phát Nguyện Cần Phải Khẩn Thiết 134
Chương 5: Niệm Phật phải hành trì cho thiết thậtvãng sanh
Mục A.Môn Niệm Phật Với Tứ Đoạt Và Tứ Hạnh 141
Tiết 26 Hạnh Tinh Chuyên Cũng Là Điểm Không Thể Thiếu 141
Tiết 27 Niệm Phật Với Tứ Đoạt 143
Tiết 28 Niệm Phật Với Tứ Hạnh 146
Mục B.Khái Luận Về Các Phương Pháp Niệm Phật 149
Tiết 29 Bốn Môn Niệm Phật 149
Tiết 30 Mười Phương Thức Trì Danh 153
Mục C. Đi Vào Đường Lối Thật Hành 163
Tiết 31 Bốn Môn Tam Muội 163
Tiết 32 Ba Phần Hành Trì 167
Tiết 33 Cách Đối Trị Hôn Trầm Tán Loạn 175
Chương 6: Niệm Phật phải đoạn tuyệt phiền não
Mục A.Lược Đàm Về Tham Phiền Não 183
Tiết 34 Phương Diện Khai Tâm 183
Tiết 35 Đối Trị Dục Nhiễm 186
Tiết 36 Đối Trị Tham Vi Tế 190
Mục B.Lược Đàm Về Sân Phiền Não 194
Tiết 37 Phương Pháp Đối Trị Sân 194
Tiết 38 Cách Đoạn Tuyệt Thị Phi 196
Tiết 39 Những Lời Khuyên Răn Về Việc Thị Phi 199
Mục C. Lược Đàm Về Si Phiền Não 207
Tiết 40 Nói Chung Về Nghiệp Si 207
Tiết 41 Phải Diệt Niệm Buồn Chán 210
Tiết 42 Cách Đối Trị Tổng Quát 215
Chương 7: Niệm Phật phải khắc kỳ cầu chứng nghiệm
Mục A.Nên Định Kỳ Kiết Thất 221
Tiết 43 Sự Sống Chết Lớn Lao 221
Tiết 44 Ý Nghĩa Kiết Thất 223
Tiết 45 Cách Đả Thất 226
Mục B. Quyết Định Cầu Nghiệm 230
Tiết 46 Sự Và Lý 230
Tiết 47 Sự Trì, Lý Trì 233
Tiết 48 Sự Nhứt Tâm, Lý Nhứt Tâm 243
Mục C. Cảnh Giới Phát Hiện 247
Tiết 49 Nội Cảnh Giới 247
Tiết 50 Ngoại Cảnh Giới 253
Tiết 51 Biện Ma Cảnh 257
Tiết 52 Các Loại Ma 263
Chương 8: Niệm Phật phải bền lâu không gián đoạn
Mục A. Yếu Điểm Của Môn Tịnh Độ 281
Tiết 53 Phải Nhớ Chí Nguyện Để Tinh Tấn 281
Tiết 54 Pháp Môn Thoát Sanh Tử Trong Một Đời 283
Tiết 55 Niệm Phật Chớ Sợ Cười, Đừng Chờ Hẹn 287
Mục B. Làm Thế Nào Niệm Được Bền Lâu? 292
Tiết 56 Phải Tuần Tự Tiến Tu 292
Tiết 57 Nên Cầu Tinh Thuần, Đừng Tham Nhiều 295
Tiết 58 Chớ Để Mất Phần Nhập Phẩm 298
Mục C.Tịnh Độ, Môn Giải Thoát Đặc Biệt 302
Tiết 59 Niệm Phật, Phương Pháp Dễ Tu 302
Tiết 60 Từ Tán Tâm Sẽ Đi Đến Định Tâm 304
Tiết 61 Mười Phương Tịnh Độ Và Đâu Suất Tịnh Độ 309
Chương 9: Niệm Phật phải an nhẫn các chướng duyên
Mục A. Nói Lược Về Các Duyên Khảo 317
Tiết 62 Vài Nguyên Nhân Của Các Chướng Duyên 317
Tiết 63 Các Duyên Ma Khảo 321
Mục B.Phương Thức Hóa Giải Chướng Duyên 333
Tiết 64 Lời Khuyên Dạy Của Cổ Đức 333
Tiết 65 Cách Giữ Vững Tâm Không Thối Chuyển 341
Mục C.Những Gương Về Sự An Nhẫn 349
Tiết 66 Sự An Nhẫn Của Cư Sĩ Tiền Vạn Dật 349
Chương 10: Niệm Phật phải dự bị lúc lâm chung
Mục A. Những Dự Bị Cần Thiết Cho Lúc Lâm Chung 359
Tiết 67 Dự Bị Về Ngoại Duyên 359
Tiết 68 Dự Bị Về Tinh Thần 361
Mục B. Sự Khẩn Yếu Lúc Lâm Chung 369
Tiết 69 Thỉnh Bậc Tri Thức Khai Thị 369
Tiết 70 Cách Thức Trợ Niệm 372
Mục C. Điều Khẩn Yếu Sau Khi Mãn Phần 378
Tiết 71 Khi Tắt Hơi Cho Đến Lúc Truy Tiến 378
Tiết 72 Những Gương Đắc Thất Về Sự Trợ Niệm 382
Lời sau cùng